| kontakt
Encyklopedia Motoryzacji
Najczęściej czytane:
90-ta rocznica urodzin Zdzisława Beksińskiego
dodano: 2019-02-28 20:35:29, dodał: Redakcja, źródło: Autosan

Luty to miesiąc, w którym dwie ważne daty przypominają nam Zdzisława Beksińskiego, sanockiego artystę światowego formatu. 21-ego lutego 2019 r. minęła czternasta rocznica jego tragicznej śmierci, natomiast 24-tego okrągła, 90-ta rocznica urodzin Mistrza.

Pradziadek Zdzisława Mateusz był jednym z założycieli warsztatu kowalsko-kotlarskiego, który dał początek późniejszej fabryce wagonów i autobusów, sam Mistrz przez kilka lat był w niej zatrudniony. W okresie tym stworzył 4 projekty autobusów, które bardzo mocno wyprzedzały ówczesną rzeczywistość. Tak mocno, że żaden z projektów nie wzbudził przychylności członków warszawskiej Komisji Oceny Transportu Samochodowego. To oni zadecydowali o losach nowoczesnych konstrukcji Beksińskiego. Żaden z nich nie trafił niestety do produkcji seryjnej.
Projekt Zdzisława Beksińskiego - SFW–1 z 1957 roku
Projekt Zdzisława Beksińskiego - SFW–1 z 1957 roku

Pierwszym projektem Zdzisława Beksińskiego był projekt SFW–1 z 1957 roku. Był pierwszym polskim autobusem turystycznym z silnikiem z tyłu. Prototyp pojazdu wzbudzał nie lada sensację ze wyglądu na nadwozie, przypominające powiększony amerykański krążownik szos. Miał duże okna, przeszkloną część dachu, charakterystyczne tunelowe wloty powietrza z tyłu poprawiające chłodzenie silnika. Absolutnie nie przypominał tych, które poruszały się po polskich drogach.
Projekt Zdzisława Beksińskiego - SFA–2 z 1962 roku
Projekt Zdzisława Beksińskiego - SFA–2 z 1962 roku

Drugi projekt Zdzisława Beksińskiego autobus SFA-2 z roku 1962. Był inny od poprzedniego, prosty, bez zbędnych tłoczeń. Pojazd był bardzo wysoki i charakteryzował się ogromnymi przeszklonymi powierzchniami oraz pochylonymi słupkami okien. SFA-2 nazwany został przez sanoczan „akwarium”.
Projekt Zdzisława Beksińskiego - SFA–3 z 1962 roku
Projekt Zdzisława Beksińskiego - SFA–3 z 1962 roku

Kolejnym autobusem z nadwoziem zaprojektowanym przez Beksińskiego był SFA-3 (również w 1962 roku), o długości 10 m, znacznie większy niż pozostałe produkowane ówcześnie w Sanoku. W projekcie ujęte zostały zmiany stylistyczne zalecone przez władze w odniesieniu do SFA-2: zrezygnowano m.in. z pochylonych słupków bocznych, zastosowano bardziej zaokrąglone kształty. Mimo tego, w fabryce nie podjęto produkcji seryjnej również i tego modelu.
Beksiński podjął jeszcze jedną próbę i zaprojektował kształt bryły nadwozia mikrobusu o nazwie SFA-4 Alfa (w 1964 roku), który miał być przeznaczony głównie na eksport. Jego konstrukcja została zaakceptowana, w wyniku czego w Sanoku wyprodukowano serię próbną pojazdu w ilości 20 szt. W odróżnieniu od produkowanego wówczas w Polsce mikrobusu Nysa zastosowano w nim samonośne nadwozie, którego nowoczesna konstrukcja dodatkowo wpłynęła na zmniejszenie masy własnej. Podobnie jak poprzednio, w projekcie nadwozia artysta umieścił duże powierzchnie przeszklone. Wyprodukowane Alfy miały białe dachy, a dół każdego prototypu pomalowany był w innym, ciemnym kolorze. Pomimo tego, że tym razem mikrobusy z Sanoka zrobiły dobre wrażenie w Warszawie, do produkcji seryjnej jednak nie weszły.
Najpopularniejszy model Sanockiej Fabryki - Autosan H9
Najpopularniejszy model Sanockiej Fabryki - Autosan H9

Do dnia dzisiejszego nie zachował się żaden prototyp pojazdu zaprojektowanego przez Zdzisława Beksińskiego. W czasach, kiedy pracował w AUTOSAN-ie w fabrycznych koszach znalazło się wiele jego rysunków i szkiców. Pozostał natomiast zaprojektowany przez artystę pierwszy logotyp firmowy.

W lutym 2005 r. Zdzisław Beksiński został brutalnie zamordowany w swoim mieszkaniu w Warszawie.

Od 7 lat artysta znowu przebywa w Sanoku, a właściwie jego pomnik, rzeźba rzeczywistej wielkości. Beksiński przygląda się więc sanockiemu rynkowi i patrzy na przejeżdżające od czasu do czasu kultowe autobusy z sanockiej fabryki.

Przeczytaj również

Encyklopedia Motoryzacji
Najczęściej czytane:

Copyright 2016-2023



Partner techniczny TMNET.PL